Süt Sığırı Hastalıkları Sindirim Sistemi Hastalıkları
* Yutak ve Yemek Borusunun Tıkanması

NEDENLERİ: Sığırlar obur hayvanlar oldukları için yemleri ile birlikte normal yem maddesi niteliğinde olmayan cisimleri de yemek isterler. Çoğunlukla da çiğnemeden yuttukları için pancar, turp, patates,elma gibi yumru biçimindeki maddeler yutak ve yemek borusunun tıkanmasına neden olur.
BELİRTİLERİ: Genellikle bu tür cisimlerin alınmasından çok kısa süre sonra ortaya çıkar. Hayvanda ani bir huzursuzluk, yerinde duramama ve salya akışı görülür. Yutak veya yemek borusu tıkandığından ön midedeki (işkembedeki) gaz çıkışı engellendiği için hayvanın işkembesinde çok şiddetli bir şişlik başlar.
KORUNMA YOLLARI: Sığırlara bu tür yumru niteliğindeki maddeler yedirilmemelidir. Sığırlar çöplük ve benzeri yerlerde otlatılmamalıdır.
* RUMEN HİPOAKTİVİTESİ (İŞKEMBE İÇERİĞİNİN YETERSİZ OLMASI)
NEDENLERİ: Yemdeki enerji, protein ve iz elementlerin eksikliği, yemde bu maddelerin güç sindirilebilir olması, enerji/protein dengesinin bozulması, konsantre yemin yetersiz verilmesi,kötü kaliteli yemin çok yedirilmesi gibi nedenlerden ileri gelir. Kötü beslenme şartlarında sık görülmesine rağmen, hayvan sahipleri tarafından hastalık olarak değerlendirilmemektedir.
BELİRTİLERİ: Genellikle iştahları iyidir ve normal gıda özelliğinde olmayan maddeleri de yeme istekleri vardır. Karında büyüme, sarkıklık ve baş,gövde ile ayakların gelişmesi arasında dengesizlik bulunur.Gelişme dönemindekilerde akranlarına göre büyüme geriliği oluşur. Süt veriminde azalma gözlenir.
KORUNMA YOLLARI: Kötü ve dengesiz beslenme şartlarından kaçınmak gerekir. Konsantre yem / kaba yem oranı 3/2 olmalıdır. Yemlerine premiks katılmalıdır.
* BASİT HAZIMSIZLIK ( BASİT İNDİGESYON )
NEDENLERİ: Sığırlarda en sık rastlanan ön mide hastalıklarının başında gelir.Ani yem değişiklikleri,tane yemlerin fazla verilmesi,yemlerin ıslatılarak malama halinde yedirilmesi,donmuş ve küflenmiş yemler, yemleme zamanlarının düzensiz olması, yetersiz su verilmesi, kaba yemin yalnız silaj olarak verilmesi gibi nedenlerden ileri gelir.
BELİRTİLERİ: İştahsızlık, süt veriminde ani düşüş, geviş getirmenin kaybolması ve işkembede orta derecede dolgunluk görülür.
KORUNMA YOLLARI: Her türlü ani yem değişikliğinden kaçınılmalıdır. Bir yemden diğerine geçerken alıştıra alıştıra geçilmelidir. Yemler ıslatılarak malama halinde verilmemeli ve diğer nedenlere yönelik tedbirler alınmalıdır.

* RUMEN ASİDOZU ( YEM TUTMASI, HAMURLAMA )
NEDENLERİ: Tahıl taneleri,un,kepek,değirmen artıkları,nişasta ve bira fabrikası artıkları gibi yem maddelerinin normalden fazla ve ani olarak yedirilmesi; elma, üzüm posası, melas, şeker pancarı, incir gibi şekerli yem maddelerinin ve ekmek artıklarının birdenbire yedirilmesi veya hayvanın kontrolden çıkarak yemesi hastalığın başlıca nedenleridir.Ayrıca rasyonda kaba yem oranının az olması,hububat tanelerinin ezilmesi pişirilmesi veya kaynatılması,yemlerin ıslatılarak verilmesi de hastalığa neden olmaktadır. En sık rastlanan ön mide hastalığıdır.
BELİRTİLERİ: Sığırlarda bu tür yemlerin yenmesinden sonra iştahsızlık, durgunluk dikkati çeker. Geviş alma görülmez, şiddetli olaylarda ayağa kalkamaz. 2-3 günden sonra açık renkli, kötü kokulu ishal gözlenir.
KORUNMA YOLLARI: Ani yem değişikliklerinden kaçınmak gerekir. Nedenlerde belirtilen yem maddeleri dikkatlice verilmeli, azar azar alıştırarak yedirilmelidir. %50 tane yem içeren rasyonlarda 10 gün adaptasyon uygulanmalıdır. Kaba yem ve tahıllar karıştırılmamalıdır ve yemler ıslatılarak verilmemelidir. Sığırların başıboş kalarak yem ambarlarına, ekin tarlalarına, harman yerlerine, meyve ve sebze bahçelerine girmeleri önlenmelidir.
* RUMEN ALKALOZU
NEDENLERİ: Belirli bir alıştırma dönemi geçirmeden yapılan yem değişikliklerinde rasyonda protein veya protein olmayan azotlu maddelerin (yemlik üre) yüksek oranda katılması sonucu meydana gelir.
BELİRTİLERİ: Tipik belirtileri yoktur ve hatta bazen hiçbir belirti gelişmeyebilir. İştah azalması, geviş getirmeme, arasıra rumende gaz toplanması gibi belirtiler gözlenebilir.
KORUNMA YOLLARI: Yüksek proteinli rasyona geçilirken rasyonun enerjisi de aynı oranda artırılmalıdır. Süt ineklerinin rasyonuna besi sığırlarında kullanılan üre katılmamalıdır.
* RUMENDE GAZ OLUŞUMU (TİMPANİ)
NEDENLERİ: Yonca, tırfıl, fiğ gibi yem bitkileri, yeşil hububat taneleri, çiçeklenme devresinden önceki her türden yeşil otların fazla miktarda yedirilmesi, yeşil otların kızışmış olarak verilmeleri ve yemlerin kırağılı veya soğuk olması sonucu meydana gelir. Ayrıca, tane yemlerden sonra bol su verilmesi de hastalığın nedenidir. Yeme bağlı gaz oluşumu dışında, yemek borusu gibi geçiş yollarının daralması veya tıkanmasında da gaz oluşur.
BELİRTİLERİ: Gaz yapıcı yemin yenmesinden 15-60 dak. sonra karın hacmi genişler, sol açlık çukurluğu belirgin bir şekilde kabarır.
KORUNMA YOLLARI: Riskli yemler alıştırılarak verilmelidir. Özellikle ahır besisinden mera besisine geçilirken 10-15 günlük alıştırma dönemi uygulanmalıdır. Rasyonda ki kaba yem oranı %18’den az olmamalı, toz yemler yerine pelet yemler kuru olarak verilmelidir.
* YABANCI CİSİM HASTALIĞI
NEDENLERİ: Sığırlar obur hayvanlar oldukları için yemleri ile birlikte tel,çivi, iğne gibi sivri cisimleri alırlar.Bu cisimler karın hacminin artması sonucu sırasıyla börkenek, karın duvarı zarı ve hatta karın duvarı ile göğüs boşluğu arasındaki diaframa batar. Açlık,özellikle P ve protein bakımından yetersiz besleme ve çöplük benzeri yerlerde otlatma bu cisimlerin alınma ihtimalini artırır.
BELİRTİLERİ: Başlangıçta süt veriminin ani azalması, hareket etmede isteksizlik, yatıp kalkarken inleme, sırtta kamburluk ve geviş getirmede azalma dikkati çeker. Eski olaylarda kısmi iştahsızlık,süt veriminin azalması,yavaş ve sakınarak yürüme,işkembede aralıklı gaz oluşumu görülür.Hastalığın seyri sırasında, bazen batıcı cisimler kalbe kadar giderek tedavisi mümkün olmayan hastalığa neden olmaktadırlar.
KORUNMA YOLLARI: Sığırlar dengeli beslenmelidir. Çöplük ve benzeri yerlerde otlatılmamalıdır. Mümkünse tel balyalar kullanılmamalı, eğer tel balyalar kullanılıyorsa ayrı bir yerde toplanmalı, rastgele tarlalara ve gübre içine atılmamalıdır. Ahırlarda, yemliklerde tel,çivi gibi yabancı cisimler bırakılmamalıdır.Kadınlar yaka ve örtülerindeki iğnelere dikkat etmelidirler.Yabancı cisimlerin alınma ihtimali fazla olan yerlerde düvelere 16-18 aylık dönemde mıknatıs yutturulması için Veteriner Hekime başvurulmalıdır.
* BÖRKENEK İLE KIRKBAYIR ARASI DELİĞİN TIKANMASI
NEDENLERİ: Sığırların yemleri ile birlikte alabilecekleri naylon torba,her türlü bez ve paçavra parçası,kıl yumaklarının börkenek ile kırkbayır arasındaki deliği tıkaması sonucu meydana gelir.
BELİRTİLERİ: İştahsızlık, aşırı su içmesine rağmen susuzluk hissinin kaybolmaması, dışkılamanın çok az yada hiç olmaması ile seyreder.
KORUNMA YOLLARI: Açlık ve dengesiz beslemeye fırsat verilmemeli, hayvanlar çöplük ve benzeri yerlerde otlatılmamalıdır.
* KIRKBAYIRIN KABIZLIĞI
NEDENLERİ: Rasyonda hububat-pirinç kavuzu, ayçiçeği kabukları, kepek, çok ince kıyılmış saman gibi hazmı güç olan maddelerin fazla olması, mera besisinden birden kuru yeme geçilmesi, düzensiz sulama ve yemlerle büyük miktarlarda kum alınması hastalığın başlıca nedenleridir.
BELİRTİLERİ: İştahsızlık, geviş getirmede azalma, az miktarda-sert yumaklar tarzında dışkılama ve yatıp kalkarken inleme ile seyreder.
KORUNMA YOLLARI: Rasyonda hazmı güç olan selülozca zengin yem maddeleri fazla olmamalı, mera besisinden aniden kuru yeme geçilmemeli ve hayvanlar düzenli sulanmalıdır.
* MİDENİN YER DEĞİŞTİRMESİ (ABOMASUM DEPLASMANLAR)
NEDENLERİ: Bu hastalığın en önemli nedeni kaba yemin az, buna karşın konsantre yemin çok verilmesidir. Çünkü kaba yem az yedirilince işkembe yeterince dolmaz, konsantre yemlerin çoğu doğrudan mideye geçer. Midede sindirim olayları başlayarak mide genişler. Gebeliğin ileri dönemlerinde de yavru işkembeyi ileri ve yukarı doğru iterek işkembenin yer değiştirmesine yardımcı olur. Hastalığın nedenleri arasında yaşlılık, hareketsizlik ve aşırı mısır silajı ile beslemenin de etkisi bulunmaktadır. Bu hastalık genellikle yüksek süt verimli ve iri cüsseli ineklerde görülür.

BELİRTİLERİ: İştahsızlık, süt veriminde azalma, az miktarda yapışkan ve macun gibi dışkılama ile seyreder.
KORUNMA YOLLARI: Yüksek süt verimli ineklerde kaba yem oranı düşürülmemeli ve yeterince verilmelidir. Kaba yem olarak tek başına mısır silajı yedirilmemelidir.
* MİDE ÜLSERİ
NEDENLERİ: Bazı enfeksiyöz hastalıklar sırasında, mide dolgunluğu ve deplasmanı, doğum, sağım gibi stres halleri, aşırı tane yemlerle beslenme ve buzağılarda erken yaşta kötü kaliteli kaba yemlerle beslenme sonucu meydana gelir.
BELİRTİLERİ: Zayıflama, hazımsızlık, iştahta azalma, süt veriminde düşüş dışkının koyu renkli olması, bazen diş gıcırdatma ve sancı gibi bulgularla seyreder.
KORUNMA YOLLARI: Hayvanlara aşırı tane yem verilmemeli ve buzağılara kötü kaliteli kaba yem yedirilmemelidir.
* BUZAĞILARDA MİDEDE GAZ TOPLANMASI
NEDENLERİ: Buzağılara süt veya süt ikame yemlerinin uzun aralıklarla fazla miktarda içirilmesi, sütün soğuk içirilmesi, buzağıların süt veya süt ikame yemlerini çok hızlı içmeleri sonucu oluşur.
BELİRTİLERİ: Süt veya süt ikame yemleri verildikten bir saat sonra karında şiddetli genişleme dikkati çeker.
KORUNMA YOLLARI: Buzağılar 12 saatten daha az aralıklarla, soğuk olmayan süt veya süt ikame yemleri ile beslenmelidir. Süt ikame yemleri aşırı sıcak olmamalı, 45-50 °C sıcaklıkta hazırlanmalı ve içirilmeden önce 42 °C’ a düşürülmelidir. Pratik olarak elle kontrol edildiğinde süt sıcak havada soğuk, soğuk havada sıcak hissedilmelidir.
* BUZAĞILARDA BESLENMEYE BAĞLI İSHALLER
NEDENLERİ: Buzağıların fazla süt emmeleri veya suni emzirme sırasında fazla süt verilmeleri, sütün soğuk yada bozulmuş olması, yüksek ısıya tabi tutulmuş süt tozları ile besleme ve mamaların fazla miktarda sulandırılması sonucu meydana gelir.
BELİRTİLERİ: Uzun süreli, büyük hacimli, kötü kokulu ve köpüklü dışkılama, kıl örtüsünde düzensizlik, kılların parlak görünmemesi ve yer yer dökülmeler görülür.
KORUNMA YOLLARI: Buzağılara soğuk, bozulmuş sütler verilmemelidir. Günde canlı ağırlığın %10’undan fazla süt içirilmemeli,3 haftalıktan önce mama ile beslenmemelidir. Mamalar süt ürünleri kaynaklı ve iyi kaliteli olmalıdır.