Özel haber: Levent Karaçay

Türkiye’de hayvancılığın gelişmesi için önemli çalışmalar ve araştırmalar yapan Bandırma Koyunculuk Araştırma Enstitüsü bünyesinde uzun süredir yürütülen bir proje kapsamında, Anadolu mandası ile bütün dünyada en verimli ırk olarak bilinen Murrah ırkın melezleme çalışmalarında sona gelinde.

Yaklaşık 20 yıldır yürütülen proje sonrasında Murrah ırkı ile Anadolu Mandası melezlenerek yeni bir genotip elde edildi. Elde edilen yeni ırk Mandasının adı ise Anadolu ve Murrah ırklarının birleşimi olan “Murana” oldu.

Konu hakkında bilgi veren Yüksek Ziraat Mühendisi Mehmet Akif Yüksel yaptığı açıklamada, “ Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı Bandırma Koyunculuk Araştırma Enstitüsü bünyesinde Mandacılık üzerine çalışmalar yürütüyoruz. Ülkemizde manda çok fazla bilinmiyor. Ancak üreticilik açısından bakıldığında mandacılık ülkemiz adına çok önemli bir değer. Bu konunun çok önemsenmesi gerektiğini sürekli her platformda dile getirdik. Zaten Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızda 2005 yılından beri bu konuya oldukça eğilmiş durumda. Yürütülen çalışmalar sonrasında ülkemizde yaklaşık 80 bin olan manda sayısı 150 bin civarına kadar arttı.

Peki, manda neden önemli? Çünkü manda kültür ırkı dediğimiz sütçü sığırların değerlendiremeyeceği çok kalitesiz otlaklarda, çok kalitesiz kaba yemlerle hayatını idame ettirebileceği gibi, bununla birlikte verimde verebilen, malak ve süt verebilen bir hayvandır.

Ayrıca manda süt ve süt ürünlerine bütün dünya da çok talep görmekte ve bu ilgi sürekli de artmaktadır. Manda günümüzde üreticisine ciddi oranda para kazandırabilen bir hayvandır. Ancak ülke hayvancılığı için önemli bir ekonomik kıymete sahip olan manda yok olmak üzereydi. Bakanlık bünyesinde bu ırkın kaybolmaması için yaptığımız çalışmalar var. Bunlardan bir tanesi “Genetik Kaynaklar Muhafaza Projesi” oldu. Uygulanan bu proje sayesinde sayı 2 katına kadar çıkartıldı. Artık bu ırkın verimliliğini arttırmak için çalışmalar yürütüyoruz. Şuanda 1997 yılında başladığımız ve son aşamasına geldiğimiz bir projemizi yürütüyoruz. Manda ıslah çalışması kapsamında mandanın süt verimliliğini arttırmak için yürüttüğümüz çalışmada sona yaklaştık. Bu çalışma yürütülürken, bütün dünyada en verimli ırk olarak bilinen Murrah boğalarını ülkemize getirerek yerli ırkla melezleme çalışması yaparak, yerli ırkların süt verimliliğini arttırmayı amaçlıyoruz. Şuan melezleme çalışmalarında 4 kan melezlere ulaştık ve bu şekilde hem verimliliği 2 katından fazlası elde edilirken, diğer taraftan ise yerli ırkların yaşam koşullarını kazanmış olacak.

Şuanda geldiğimiz noktada elde ettiğimiz yeni ırk Anadolu ırkına göre yüzde 50 daha verimli hale gelmiş oldu. Elde etmiş olduğumuz bu genotipin ( ismi de Murana’dır ). Henüz ırk olarak tescil edilmedi ancak ırkta sayılabilir. Elde etmiş olduğumuz bu son ürün malakların içinde seleksiyon yaparak tek tip görünümüne kavuşması ve süt verimliliğini, sütün yağ oranını düşürmeden günde 12 ile 14 Kg süt verebilen bir manda elde etmeyi amaçlıyoruz. Manda sütünün 4 liradan satıldığı düşünüldüğünde günde 12 kg süt üreten bir mandanın günde 50 lira gibi bir gelir getirirken, bu oran sığır sütünün 36 ila 40 kg süte eş değer olmaktadır. Bununla birlikte yetiştirme maliyeti de oldukça düşüktür” şeklinde konuştu.